Poprawna i szybka identyfikacja osób (pojazdów) pojawiających się na danym obszarze lub w pomieszczeniu jest niezwykle ważnym elementem zarówno profesjonalnego systemu zarządzającego całym przedsiębiorstwem jak i prostego układu chroniącego dostęp do konkretnego pomieszczenia. Oprócz standardowej kontroli dostępu coraz istotniejszym stają się powiązania czasowe określające np. przebieg pracy danej osoby lub podające dokładne czasy wjazdów i wyjazdów pojazdów.

Tradycyjna metoda oparta na mechanicznym zamku i kluczach jest niezwykle czasochłonna i kłopotliwa (sytuacja zgubienia klucza), co uniemożliwia w tym wypadku zastosowanie bardziej zaawansowanych metod kontroli przejścia.

Skutecznym rozwiązaniem jest stosowanie elektronicznych systemów sterowania dostępem (access control) wykorzystujących nowoczesne techniki identyfikacji i sterowanie dostępnością przejścia.

Zadaniem układów kontroli dostępu niezależnie od ich wielkości i złożoności jest odpowiedź na trzy pytania: KTO?, GDZIE?, KIEDY?

Rozbudowane systemy pozwalają na zrealizowanie wielu dodatkowych opcji m.in. kontrolę wartowników, taryfikację czasu pracy, komunikację ze stacjami monitorującymi, identyfikację użytkownika poprzez kontrolę jego zdjęcia występującego w pamięci układu i wiele innych.

Na rynku istnieje wiele rozwiązań realizujących ww. cele. Z uwagi na złożoność możemy je podzielić na kilka podstawowych typów:
Układy autonomiczne - obsługujące pojedyncze przejście z możliwością zapisu zdarzeń (opcja)
Układy systemowe - obsługujące wiele przejść, sprzężone siecią własną, poprzez komputer nadrzędny lub sieć telefoniczną z wieloma dodatkowymi opcjam, w tym:
mini systemy
systemy z wieloma kontrolerami
systemy z wieloma kontrolerami o rozproszonej lokalizacji
systemy wielodostępne


Podstawowym zadaniem każdego układu jest ograniczenie dostępu osób (pojazdów) niepowołanych lub kontrola ruchu osób (pojazdów) uprawnionych na obszarach chronionych.

Drugim ważnym elementem systemu jest możliwość rejestracji zdarzeń występujących w systemie. Istotne są również wszelkie stany alarmowe związane z kontrolą danego przejścia (np. forsowanie, podpieranie drzwi).

Kontrola dostępu - słowniczek
poziom dostępu (access level)- określenie priorytetu użytkownika. Umożliwia określenie, który użytkownik lub ich grupa może mieć dostęp do jednego, kilku czy też wszystkich pomieszczeń.
strefa czasowa (period time) - określenie przedziału czasowego, w którym pomieszczenie będzie dostępne dla konkretnego użytkownika lub grupy użytkowników.
grupa dostępu (access group) - grupy użytkowników o tych samych poziomach dostępu i strefach czasowych.
czytnik (reader) - urządzenie umożliwiające komunikację (odczyt) z indywidualnymi elementami zbliżeniowymi typu karta, pastylka itp.
układ autonomiczny (standalone system)- układ kontroli dostępu obsługujący pojedyncze przejście. Zazwyczaj kompletne urządzenie zawierające czytnik i kontroler.
Układ systemowy - komplet elementów typu czytniki, kontrolery, układy połączeniowe, moduły komunikacyjne tworzące system mogący nadzorować wiele przejść, tworzyć poziomy dostępu lub strefy czasowe dla poszczególnych użytkowników.
Alarm - drzwi podpierane (propped door) - przekroczenie czasu po którym drzwi powinny zostać zamknięte. Najczęściej istnieje możliwość zaprogramowania indywidualnych czasów.
Alarm - drzwi forsowane (forced door) - drzwi zostały otwarte bez użycia ważnej karty lub kodu.
Alarm - otwarcie pod przymusem (durres) - specjalny kod wprowadzony przez użytkownika, otwiera drzwi i powoduje wysłanie alarmu do obsługi.
Fail Safe - funkcja zamka elektrycznego, otwartego w przypadku braku zasilania
Fail Secure - funkcja zamka elektrycznego, zamkniętego w przypadku braku zasilania